büyük buhran ne demek?

Büyük Buhran

Büyük Buhran, 1929'da başlayıp 1930'ların sonlarına kadar devam eden ve dünya genelinde büyük bir ekonomik çöküşe neden olan dönemdir. Amerika Birleşik Devletleri'nde (https://www.nedemek.page/kavramlar/amerika%20birleşik%20devletleri) başlayıp kısa sürede diğer ülkelere yayılan bu kriz, kapitalist sistemin en büyük sınavlarından biri olmuştur.

Başlangıcı:

Büyük Buhran'ın başlangıcı, 24 Ekim 1929'da New York Borsası'nın (https://www.nedemek.page/kavramlar/new%20york%20borsası) çöküşüyle işaretlenir. Bu olay, "Kara Perşembe" olarak da bilinir. Hisse senedi fiyatlarındaki ani ve şiddetli düşüş, yatırımcıların büyük kayıplar yaşamasına ve paniğe kapılmasına yol açmıştır.

Nedenleri:

Büyük Buhran'ın birden fazla nedeni bulunmaktadır:

• Aşırı Üretim: 1920'lerde birçok sektörde aşırı üretim kapasitesi oluşmuştu. Talep yetersiz kalınca, stoklar birikmeye başlamış ve fiyatlar düşmüştü.
• Gelir Dağılımındaki Eşitsizlik: Zenginler ile fakirler arasındaki gelir farkı giderek açılıyordu. Bu durum, tüketim harcamalarının azalmasına ve ekonomik büyümeyi olumsuz etkilemesine neden oluyordu.
• Kredi Balonu: Kolay kredi imkanları, insanların gereğinden fazla borçlanmasına ve spekülatif yatırımlar yapmasına yol açmıştı. Borçlar ödenemez hale gelince, finansal sistemde istikrarsızlık baş göstermişti.
• Uluslararası Ticaretin Daralması: Birinci Dünya Savaşı'nın (https://www.nedemek.page/kavramlar/birinci%20dünya%20savaşı) ardından ülkeler arasındaki ticaretin kısıtlanması, ekonomik büyümeyi olumsuz etkilemişti. Ayrıca, altın standardı (https://www.nedemek.page/kavramlar/altın%20standardı) sistemi de ekonomik istikrarsızlığa katkıda bulunmuştu.

Sonuçları:

Büyük Buhran'ın sonuçları çok ağır olmuştur:

• İşsizlik: İşsizlik oranları rekor seviyelere ulaşmıştır. Birçok insan işini kaybetmiş ve geçim sıkıntısı çekmiştir.
• Bankaların İflası: Birçok banka iflas etmiş ve insanların tasarrufları kaybolmuştur.
• Sosyal Sorunlar: Yoksulluk, açlık, evsizlik ve suç oranları artmıştır.
• Siyasi Sonuçlar: Birçok ülkede siyasi istikrarsızlık yaşanmış ve otoriter rejimler güçlenmiştir.

Büyük Buhran'dan Çıkış:

Büyük Buhran'dan çıkış, uzun ve zorlu bir süreç olmuştur. ABD'de Başkan Franklin D. Roosevelt'in uygulamaya koyduğu "New Deal" (https://www.nedemek.page/kavramlar/new%20deal) politikaları, ekonomik toparlanmaya katkıda bulunmuştur. Ancak, tam anlamıyla iyileşme, İkinci Dünya Savaşı'nın (https://www.nedemek.page/kavramlar/ikinci%20dünya%20savaşı) başlamasıyla gerçekleşmiştir. Savaş, üretimde artışa ve işsizliğin azalmasına yol açmıştır.

Büyük Buhran, kapitalist sistemin kırılganlığını göstermiş ve hükümetlerin ekonomiye daha fazla müdahale etmesi gerektiği fikrini güçlendirmiştir. Bu dönemde, sosyal güvenlik sistemleri ve refah devleti anlayışı gelişmiştir.